De schoolleider doet er sterk toe!

Longitudinale datasets die grote aantallen scholen en schooldirecteuren over een representatieve tijdspanne volgden, stellen onderzoekers in staat de causale verbanden tussen leiderschap en het leren van leerlingen en andere resultaten beter vast te stellen en te begrijpen.  Zo werd er bijvoorbeeld onderzocht hoe de prestaties van een school veranderen wanneer een nieuwe directeur aan het roer komt te staan.

Vanuit de grote diversiteit aan kennisbronnen die de onderzoekers gesynthetiseerd hebben, komen drie overlappende gebieden van vaardigheden en expertise naar voren die schoolleiders nodig hebben om op een succesvolle wijze hun school/scholen te leiden: instructie, mens en organisatie. Vervolgens beschrijft het onderzoeksteam hoe deze vaardigheden en deskundigheid tot uiting komen in vier categorieën van gedragingen van schoolleiders, dewelke volgens het best beschikbare onderzoek positieve schoolresultaten opleveren. Deze gedragingen zijn als volgt samen te vatten:

◼ De schoolleider is sterk betrokken bij instructiegerichte interacties met leraren (focus op de onderwijskundige kernpraktijk). Het gaat hier in concreto o.a. over vormen van betrokkenheid die gericht zijn op de instructiepraktijk van de leerkrachten, zoals evaluatie van leerkrachten, coaching bij instructie, en het opzetten van een data-gestuurd, schoolbreed instructieprogramma om dergelijke interacties te faciliteren.

◼ De schoolleider bouwt actief aan een productief schoolklimaat. Hierbij denken we bijvoorbeeld aan het introduceren en uitwerken van praktijken die een schoolomgeving, gekenmerkt door vertrouwen, effectiviteit en teamwerk aanmoedigen en waarbij aan de slag gegaan wordt met data, organisatie-breed leren, en voortdurende verbetering.

◼ De schoolleider faciliteert productieve samenwerking en professionele leergemeenschappen. We denken hierbij bijvoorbeeld aan het uitwerken van strategieën om het authentieke samenwerken van leraren om hun onderwijskundige kernpraktijk te verbeteren én (o.a. hierdoor) het leren van leerlingen te bevorderen.

◼ De schoolleider beheert personeel en middelen op een strategisch wijze. Processen rond strategische personeelsbezetting en toewijzing van andere middelen worden met andere woorden op een doordachte wijze ontwikkeld en geïmplementeerd.

De onderzoekers vonden duidelijke verbanden tussen de beoordeling van schoolleiders en de resultaten van leerlingen (resultaten die consistent zijn met de positieve gevolgen van effectievere schoolleiders).  Schoolleiders hebben uiteraard vooral een indirecte impact, terwijl leraren eerder een directe impact hebben.

De implicatie van bovenvermelde correlatie is dat als een schoolbestuur slechts kan investeren in het verbeteren van de prestaties van één volwassene binnen een school(gebouw), investeren in de directeur waarschijnlijk de meest efficiënte manier is om de prestaties van leerlingen te beïnvloeden.

Verder stelden de onderzoekers vast dat effectieve schoolleiders niet gelijkmatig over de scholen verdeeld zijn.  Schoolleiders worden bijkomend stilaan diverser (etnische achtergrond), al ligt de snelheid waarmee dit gebeurt vele malen lager dan de snelheid waarmee het leerlingenpubliek diverser wordt, wat zorgwekkend is, gezien de voordelen die diversiteit van schooldirecteuren oplevert.

Bovendien genereren schoolleiders een belangrijke impact die verder reikt dan de hun invloed op de prestaties van de leerlingen.  Het gaat dan bijvoorbeeld om de vermindering van absenteïsme bij de medewerkers, de resultaten die leraren behalen, het bewerkstelligen van positievere werkomstandigheden voor leerkrachten en het verminderen van het personeelsverloop, vooral onder effectieve leerkrachten.

Samengevat: de schoolleider doet er sterk toe! Ook dit onderzoek levert ons opnieuw respect op voor de zware uitdagingen waarmee schoolleiders geconfronteerd worden en het stevige takenpakket en de functievereisten die daaraan gekoppeld zijn.

En opnieuw doen we een oproep om schoolleiders sterk te ondersteunen.  Bij domo de refontiro kunnen schoolleiders rekenen op een experten-ondersteuning gaande van team-coaching van directieteams, vaardigheidsontwikkeling van onderwijskundig en transformatief leiderschap, personal coaching, ontwikkeling van teacher teams (in de vorm van professionele leergemeenschappen) tot strategische schoolontwikkeling.  Contacteer ons om in dialoog te gaan over uw specifieke uitdagingen als schoolleider.

Trajecten rond schoolleiderschap: https://domoderefontiro.be/onderwijs/product/trajecten-rond-schoolleiderschap 
Boek TEAM SCHOOL: https://domoderefontiro.be/onderwijs/page/team-school-professionele-leergemeenschappen