Heeft de metaverse potentieel voor onderwijs?

De metaverse stelt zich voor als een ‘next level’ van sociale verbinding. Het verwijst naar een gecreëerde wereld, waarin mensen kunnen "leven" volgens de regels die door de maker zijn gedefinieerd (Farjami et al., 2011 September; Kye et al., 2021).

Een metaverse kan volledig of gedeeltelijk virtueel zijn. Het kan bijvoorbeeld een volledig virtuele wereld zijn zoals via een virtual reality (VR) systeem, of een gedeeltelijk virtuele wereld zoals het gebruik van augmented realty (AR) in authentieke contexten (Avila, 2017).

In de metaverse omgeving kunnen mensen sociale activiteiten ondernemen zoals het bediscussiëren van een thema, samenwerken aan een project, samen gamen en samen leren van het ervaren of oplossen van bepaalde problemen.

In de metaverse kan je samenwerken met zowel echte personen als met virtuele personages.  Er kunnen – net zoals in de echte wereld – verschillende activiteiten plaatsvinden zoals economische transacties, politieke activiteiten, natuurrampen maar dus ook leer- en onderwijsactiviteiten. In zo'n virtuele wereld is de enige beperking de verbeelding van mensen. Bovendien kunnen details van het leven in de metaverse gelogd worden (data-registratie).

Wat maakt de metaverse nu zo anders dan conventionele VR of AR? Allereerst het ‘gedeelde’ karakter. Zo kunnen mensen in interactie gaan met anderen door het gebruik van een nieuwe identiteit. Gedecentraliseerde technologieën zoals blockchain zijn nodig om bijvoorbeeld te garanderen dat economische transacties veilig kunnen uitgevoerd worden. Tenslotte kunnen opkomende technologieën zoals draagbare toestellen (wearables) gebruikt worden in de Metaverse.  Denk daarbij maar aan de op het hoofd geplaatste Oculus als een voorbeeld van een sociaal platform.

In vele sectoren wordt druk gediscussieerd over de mogelijke toepassing van de metaverse.  In de gezondheidssector worden al toepassingen gebruikt om medische en verzorgende competenties aan te leren. Andere voorbeelden zijn bekend van militaire training.  

Verder speelt ook artificiële intelligentie een belangrijke rol in de metaverse-wereld. Om ervoor te zorgen dat de "wereld" van een metaverse functioneert volgens de regels die de maker ervan heeft bepaald, zijn AI-technologieën nodig. "Arbitrage" is één van de functies die door de AI module wanneer er conflicten zijn tussen de gebruikers van de metaverse. Zo is er arbitrage nodig om te beoordelen wie wint en wie verliest en de gevolgen te bepalen. "Simulatie" is een andere mogelijke functie van de AI-module.

We gaven reeds aan dat in gezondheidsonderwijs, militaire training en bedrijfstrainingen voorbeelden bekend zijn van onderwijsactiviteiten in de metaverse.  Maar het gaat in de metaverse niet enkel over een leeractiviteit an sich. Het is de bedoeling dat de leerders een ander leven kunnen leiden in een andere leefomgeving (werken, leren, sociale gebeurtenissen, ontspanning) en vanuit die contexten leerervaringen kunnen hebben. Het gaat dus om het aanbieden van een authentieke wereld waarin leerlingen kunnen "werken" en "leren" met intelligente NPC-leraren (non player character, door de computer gecontroleerd), medeleerlingen en andere menselijke leerders. AI moet ervoor zorgen dat de rollen van intelligente NPC-tutors, NPC-medeleerlingen en NPC-medeleerders concreet ingevuld kunnen worden.

Op dit moment is het effectieve potentieel van de metaverse voor onderwijs nog onduidelijk en is er behoefte aan heel wat onderzoek.  Wetenschappelijk onderwijs-design onderzoek kan een waardevolle bijdrage leveren en garandeert een valide onderzoekspraktijk om bruikbare metaverse-gebaseerde onderwijsmodellen en praktijken te ontwikkelen enerzijds en om de effecten ervan op de leerders anderzijds te onderzoeken.  Onderzoek zal ook nodig zijn om de metaverse als leeromgeving in relatie tot gekende leertheorieën te definiëren. Ethische vraagstukken, aangepaste leerstrategieën, … en ongetwijfeld nog veel meer onderzoekstopics werpen zich op. De metaverse biedt weer nieuwe perspectieven binnen de EdTech-wereld. 

De fundamentele vraag blijft echter zoals altijd: hoe kan het bijdragen aan kwaliteitsvol onderwijs en de leerwinst voor leerders?