Niet alleen een pedagogisch project maar ook een onderwijsconcept!

Een pedagogisch project verwoordt de specifieke visie van een school op onderwijs én opvoedingsondersteuning. Ze zijn vaak sterk waardengerelateerd, denken we daarbij bijvoorbeeld aan waarden zoals respect, gelijkwaardigheid, solidariteit, etc. Met andere woorden verheldert een pedagogisch project het mens- en wereldbeeld dat het fundament is voor het onderwijs van een bepaalde school. We spreken dan bijvoorbeeld over goed burgerschap, respectvolle omgang met elkaar, divers-sensitief zijn ... 

Waarom is een onderwijsconcept dan nog nodig naast een pedagogisch project?

Een onderwijsconcept bundelt de onderwijskundige principes die een school in de praktijk brengt om effectief en kwaliteitsvol onderwijs te realiseren. Het vormt het startpunt voor de ontwikkeling en het design van goede onderwijspraktijken die leraren individueel en in teams vorm geven en gaat naar de kern van het wezen van een school: de onderwijskundige kernprakrijk. 

Enkele voorbeelden van zo’n onderwijskundige bouwstenen zijn: 

Eigenaarschap opnemen door leerlingen 

Hierbij worden leerlingen gestimuleerd om zelfsturing mee op te nemen en mee in de cockpit te zitten van hun eigen leren. Leerlingen worden actief betrokken bij hun leerproces en mogen in mindere of sterkere mate regie nemen over hun eigen leren. Zo kunnen er bijvoorbeeld persoonlijke leertrajecten uitgetekend worden en krijgen leerlingen ook keuzemogelijkheden. 

Nomadisch leren© 
_{Concept doctoraat Pieter Sprangers: redesign of educational systems}

Nomadisch leren vertrekt vanuit de basis dat leren niet alleen kan plaatsvinden binnen een schoolgebouw. Leren kan overal en altijd. Omarm de mogelijkheden van bijvoorbeeld een stad en gebruik het als leerlabratorium en geef zo levensecht leren vorm. 

^{Nomadisch leren in de praktijk}

^{Onze collega Pieter Sprangers start steevast het vak ‘sustainable business projects’ met zijn studenten van de Karel de Grote hogeschool in de formule van ‘outdoor education’. … Een gezonde, creatieve en inspirerende manier van leren én leven. De momenten rond het kampvuur geven bijkomend vorm aan de belangrijke relationele component van het leren.} 

^{John Hattie gaat verder en stelt vanuit wetenschappelijk onderzoek vast dat ‘outdoor education’ in de vorm van ‘adventure’ programma’s een positief effect heeft op de leerresultaten: uitdagingen leren aangaan, feedback vragen, coöperatief leren en zelfregulerend leren worden hierdoor sterk gestimuleerd.} 

^{Leren in de buitenlucht heeft bovendien een positieve impact op de gezondheid en het welzijn van leerlingen én leraren. Meer ruimtebesef, een betere zintuiglijke ervaring en respect voor de natuur zijn bijkomend mooi meegenomen.}

‘3-O leren’ (Ondernemend, Onderzoekend en Ontwerpend) 

Bij ‘3-O leren’ voeren leerlingen onderzoek uit op basis van (eigen gestelde) onderzoeksvragen of ontwerpen ze oplossingen voor geconstateerde uitdagingen en behoeftes. Het principe gaat uit van de nieuwsgierigheid die een kind van nature heeft. Ze zijn ondernemend, gaan op onderzoek uit, ontdekken nieuwe dingen en proberen ze uit. Hierdoor ontdekken en ontwikkelen ze hun eigen talent. 

Co-creatief tot een gedragen onderwijsconcept komen

Uiteraard is het van belang om zo’n onderwijsconcept co-creatief op te maken, idealiter met het hele schoolteam. Wat voor onderwijs willen wij als school neerzetten? Welke onderwijskundige principes realiseren we op dit ogenblik al en welke willen wij als schoolteam ontwikkelen. 

Belangrijk dat leraren hier grondig over in dialoog gaan met mekaar om zo tot een gedragen onderwijsconcept te komen. 

Domo de refontiro is dé pionier in Vlaanderen om een onderwijsconcept op de radar te brengen bij scholen in Vlaanderen. We ondersteunen je graag bij deze zoektocht en kritische reflectie bijvoorbeeld in workshopformule tijdens een pedagogische studiedag. We inspireren jouw schoolteam over wat mogelijk is en ordenen en prioriteren samen met jullie de onderwijskundige bouwstenen die het onderwijs in jullie school karakter geven. (conctacteer ons: info@domoderefontiro.be) 

Bij het opmaken van een onderwijsconcept gaan we steeds evidence-informed aan de slag. We vertrekken vanuit de wetenschap, maar laten ons ‘buikgevoel’ niet achterwegen. Als onderwijsprofessionals weten we best wat werkt en wat niet werkt in de school. 

Waarvoor kan je een onderwijsconcept gebruiken? 

De bouwstenen dienen als basis om goede onderwijspraktijken te ontwikkelen, individueel en in teacher teams. 

Een onderwijsconcept kan ouders en leerlingen overtuigen voor uw school te kiezen maar kan ook leraren overtuigen om het beste van zichzelf te geven in uw school. 

Je kan nog verder gaan en de vertaalslag maken van een onderwijsconcept naar de ruimtelijke vertaling ervan. Wat voor ruimtes hebben we nodig om dit soort onderwijs mogelijk te maken en te ondersteunen? 

Tot slot kan je vanuit dit onderwijsconcept ook een EDU-DIGICONCEPT© opmaken. Of wat betekenen de onderwijskundige bouwstenen in de digitale wereld en hoe kan technologie ondersteunend zijn voor de realisatie hiervan. 

We helpen je graag met het realiseren van een helder onderwijsconcept. Contacteer ons en we gaan graag vrijblijvend met je in dialoog. (info@domoderefontiro.be)