Gaan we naar een onderwijs dat talenten ontplooit en nog meer kijkt naar de mens achter de leerling?

4 jaar geleden kon ik voor het eerst met een andere bril naar onderwijs kijken. De afgelopen jaren heb ik dan ook écht een liefde voor onderwijs ontwikkeld. Vooral vanuit mijn huidige jobcontext heb ik de positie van de schoolleider en de leraar leren waarderen.

Tijdens mijn eigen schoolcarrière durfde ik nog de vraag te stellen: “Wat doet die schoolleider eigenlijk?”. Nu ontdek ik dat een schoolleider vaak een ‘manusje van alles’ is en ‘op vele fronten actief en betrokken’ moet zijn: een team van medewerkers aansturen, uitdagen en motiveren, mee onderwijslijnen uitzetten, leerlingen mee voorbereiden op een steeds uitdagendere samenleving, financieel beheer van de school, enzovoort enzoverder…

Aan het begin van mijn professionele loopbaan enkele jaren geleden, beschreef ik mijn voorbije schoolcarrière nog als volgt.

<sub>“… Mijn frustraties over het onderwijssysteem namen alleen maar toe en ik sloot het vijfde af met het advies ‘om iets met mijn handen te gaan doen in bso’. Een advies dat gebaseerd was op een jaar van onderpresteren, zonder rekening te houden met wie ik was als persoon, wat mijn interesses waren, mijn dromen… Ik haakte bijna helemaal af en stelde het hele onderwijssysteem in vraag. Waarom werd er niet gekeken naar wat jongeren écht boeit? Waarom moest iedereen hetzelfde leren? Waarom was er geen aandacht voor de mens achter de leerling? Waarom zagen ze niet wat ik écht kon?... Ik zag rondom mij veel jongeren vastlopen of zich met heel veel moeite naar school slepen. Frustratie alom dus.”

Lees de volledige bijdrage hier</sub> 

Vandaag ben ik een bevoorrechte getuige én aanjager van complexe transformaties binnen datzelfde onderwijs. Begint de tanker stilaan te keren? JA, absoluut!

Ik heb het voorrecht om vooral in aanraking te komen met schoolteams die vooruit willen. Leraren die merken dat de motivatie bij leerlingen steeds meer afneemt, wat aanzet tot een roep voor vernieuwende onderwijspraktijken zoals aangepast onderwijs met meer eigenaarschap én keuzemogelijkheden voor leerlingen.
Een onderwijs dat verder durft te kijken dan alleen maar het behalen van de leerplan-doelstellingen en aandacht heeft voor de mens achter de leerling. Een onderwijs dat ook actief inzet op het detecteren en verder ontwikkelen van de talenten van de leerlingen en zo de kiemen zaait voor levenslang leren.

Ik zie leraren die werken als professionals en daarbij zichzelf blijven ontwikkelen en heruitvinden. Ze werken in teams waarin ze elkaar ondersteunen, uitdagen en experimenten opzetten.

Naast de leraar als storyteller, die kennis overdraagt, zie ik ook een leraar als coach. Iemand die bewust kijkt naar en reflecteert over ‘wie is die persoon achter de leerling?’. Iemand die een band opbouwt met de leerling en deze passies laat ontdekken om zo tot krachtig leren te komen. Een leraar die bewust mee aanzet tot levenslang leren.

Daar waar ik vroeger met de vinger zou wijzen naar een leraar die minder impact (of juist veel impact) op me had, merk ik nu hoe langer hoe meer het bijkomende belang van een sterke omkadering nodig om diezelfde leraar te ondersteunen, uit te dagen, zichzelf te laten ontplooien en werkgeluk te stimuleren.

Mijn oproep vandaag richt zich vooral naar leerlingen en studenten:

Waar vinden we de heilige graal van de motivatie én durf hierover in dialoog gaan met je leraar!

Waar worden jullie warm van binnen het onderwijs of met betrekking tot jullie persoonlijke ontwikkeling? Waar krijgen jullie energie van? Onder welke vakken/projecten/… zet jij je schouders wel voor de volle 100%? Welke leraar heeft/had op jou impact? …

Sta eens stil bij die vragen en stel je vooral de vraag wat die les, opdracht of leraar nu zo anders of speciaal maakt?

Dit is een oproep tot positief activisme bij leerlingen. Neem actie voor jezelf en de school:

• Kijk verder dan het slagen voor de examens en het behalen van een diploma. Wat wil jij zelf? Wat zijn jouw dromen? Maak voor jezelf een persoonlijk ontwikkelingsplan en onderneem zelf actie. Met andere woorden, ga niet (alleen) voor het diplomavinkje achter je naam, maar neem zelf je leren in eigen handen.
• Gebruik de school als een ontmoetingsplaats voor leren waar je waardevolle leerrelaties kan opbouwen met experten en peers. Motiveer en waardeer je klasgenoten en vrienden! Zelfontplooiing en het elkaar aanzetten tot het behalen van de beste resultaten voor een goed en leerrijk leven zijn “het nieuwe cool”.
• Spreek die leraar die impact heeft/had op jou aan! Motivatie en waardering gaat in twee richtingen (joy of learning – joy of teaching).
• Stel scherp in welke mate en tot welk niveau je inspraak hebt en over welke thema’s.
• Stap op leraren en directie af en geef het onderwijs mee vorm. Zo “onderga” je je schoolcarrière niet passief en gelaten. Observeer fricties en kom samen tot oplossingen. Neem actief engagement op in je school.
• …

Ook als leraar of schoolleider is het uiteraard van belang om leerlingen volwaardig te betrekken in de vormgeving van het onderwijs. Concreet kan dit bijvoorbeeld door onderwijsexperimenten op te zetten in co-creatie met leerlingen of door leerlingen te betrekken bij de vakteamwerking van de school.

Tenslotte sluit ik mij graag en volmondig aan bij de persoonlijke utopie van mijn collega Pieter Sprangers: “Hoe kan het leren zo fantastisch zijn dat je nooit nog wilt dat het ooit nog stopt?”.

Ik zie een school als een plaats die je laat ontdekken hoe je een goed leven kan leiden en mooie leerwinst kan behalen.

Wil je met je schoolteam meer aandacht geven aan de stem van de leerling? Wil je meer inspraak creëren? Spreken vernieuwende onderwijsconcepten je aan en wil je een schooleigen onderwijsconcept installeren dat co-creatief tot stand is gekomen?

We gaan graag vrijblijvend met je in dialoog over al je onderwijsvragen en -ambities.

Contacteer ons.