BOEKENTIP: Onze collega Anja Deferm las voor jou het boek '‘Tricky Tijden’ van Jitske Kramer

In Tricky Tijden maakt Jitske Kramer als antropoloog en organisatiedeskundige een heldere analyse van hedendaagse maatschappelijke en organisatorische uitdagingen. Het boek nodigt ons uit om in tijden van verandering kritisch na te denken over complexe vraagstukken zoals leiderschap, diversiteit en de invloed van cultuur op besluitvorming.

Kramer beschrijft hoe menselijk gedrag en groepsdynamiek onder druk komen te staan in tijden van onzekerheid. Ze onderzoekt hoe mensen in organisaties omgaan met spanningen, ethische kwesties, conflicten en welke rol leiderschap hierin speelt. Vanuit haar antropologische invalshoek legt Kramer uit waarom mensen verschillend reageren op complexe maatschappelijke verschuivingen. Deze veranderingen worden vaak als “tricky” ervaren omdat ze onzekerheid en spanning oproepen. Het bekende en vertrouwde wordt opeens bedreigd, en de veiligheid gaat verloren. Mensen bieden in deze fase vaak weerstand, niet per se omdat ze tegen vernieuwing zijn, maar omdat hun veiligheid verloren gaat. Op dat moment is het belangrijk om ruimte te geven aan deze gevoelens van onzekerheid. Kramer moedigt aan tot nieuwsgierigheid, dialoog en reflectie.

De nadruk ligt op diversiteit en inclusie. Leiders in een organisatie hebben volgens Kramer de verantwoordelijkheid om een omgeving te creëren waarin verschillende perspectieven welkom zijn en gewaardeerd worden. Meer nog: verschillen omarmen betekent net vooruitgang, omdat de diversiteit van ideeën en mensen het veranderingsproces kan verrijken en versterken.

Leiders die verandering willen faciliteren, luisteren daarom het best naar de verhalen, oude patronen, onuitgesproken angsten en bezwaren, en de rituelen die binnen een organisatie leven, voordat ze nieuwe waarden kunnen integreren. Ze maken ruimte voor open dialoog en ontwikkelen groepsrituelen die de overgangsfase markeren en mensen in deze liminale fase helpen zich te verbinden met de nieuwe situatie.

Van cruciaal belang is daarbij de psychologische veiligheid. Een open dialoog is alleen mogelijk in een klimaat waarin mensen zich veilig voelen om hun mening te geven, fouten te maken en kwetsbaar te zijn zonder angst voor afwijzing of straf.

Effectief leiderschap in onzekere, “tricky” tijden vraagt daarom om een balans tussen empathie en daadkracht. Een goede leider hoeft volgens Kramer niet alle antwoorden te hebben, maar wel een visie en de moed om anderen mee te nemen in een gedeeld, mensgericht en duurzaam verhaal.