Beleid voeren in scholen: ook de ‘kant van de bestuurder’ in kaart brengen?
We weten vanuit onderzoek dat de meest bepalende factor voor het leren van leerlingen de leraar is en de kracht die de leraar in het leerproces ten toon spreidt.
De tweede meest bepalende factor is de beleidskracht van de schoolleider(*). Schoolleiders die goed presteren, kunnen de leerwinst van lerenden aanzienlijk verhogen. Bijvoorbeeld, het vervangen van een minder effectieve schoolleider door een zeer effectieve kan leiden tot een derde meer leerwinst per jaar. Er is behoorlijk veel onderzoek gedaan naar de impact van beleid op de leerwinst van leerlingen. Maar vaak gaat het dan vooral over de ‘kant’ van effectief schoolleiderschap.
Beleid in een school is echter een ‘meesterlijk’ samenspel tussen schoolleiders en schoolbestuurders.
Wat hebben schoolbestuurders dan zoal te doen?
- Goed werkgeverschap: schoolbestuurders ontwikkelen een actief beleid rond ‘goed werkgeverschap’ dat vertaald kan worden in een volledig uitgewerkt duurzaam HR-beleid dat geconcretiseerd kan worden door schoolleiders. Ze zijn kritisch betrokken bij het beleid dat waarborgt dat onderwijsprofessionals zich ondersteund voelen, zich professionaliseren en werkgeluk ervaren. Ze hebben aandacht voor instroom, doorstroom en uitstroom bij de loopbaan;
- Betrokkenheid van stakeholders: schoolbestuurders hebben aandacht voor het betrekken van leraren, ouders, vertegenwoordigers uit de lokale gemeenschap bij het vormgeven van bestuurslijnen. Schoolbestuurders besturen niet vanuit een ivoren toren en zijn ook zichtbaar aanwezig en aanspreekbaar in de schoolgemeenschap. Ze engageren zich ook af en toe in co-creatieve activiteiten om samen school te maken;
- Een gedeelde visie en ambities formuleren: schoolbestuurders formuleren een heldere bestuursvisie en vertalen ze naar concrete ambities die ze met hun scholen willen realiseren in de lokale gemeenschap. Deze ambities vormen een kader voor schoolleiders om samen met hun schoolteam strategie en acties te bepalen – al dan niet geëxpliciteerd in een beleidsplan – met inbegrip van een onderwijskundige visie/onderwijsconcept - voor de school. Alle medewerkers van de school begrijpen op hun beurt de strategie, aanvaarden die en zetten die om in de praktijk. Strategische ontwikkeling is immers een samenspel tussen bestuur-, beleidsniveau en dagelijkse lespraktijk om zo tot ‘strategic alignment’ te komen;
- Curriculumontwikkeling: bestuurders spelen een cruciale rol in het ontwikkelen en implementeren van een relevant en actueel curriculum. Dit zorgt ervoor dat het onderwijs aansluit bij de behoeften van de leerlingen, de eisen van de moderne samenleving en de nieuwste inzichten van de onderwijsontwikkeling;
- Monitoring en evaluatie: bestuurders houden de vinger aan de pols van de onderwijskwaliteit. Ze vragen verantwoording en denken mee over de onderwijs- en schoolontwikkeling. Ze borgen hierdoor mee de kwaliteit;
- Onderwijs mogelijk maken: bestuurders nemen verantwoordelijkheid op voor de organisatie van het onderwijs: infrastructureel, organisatorisch, juridisch, personeel, financieel;
- Efficiënte besluitvorming: bestuurders hebben gelijkgerichtheid rond besluitvormingsprocessen: hoe komen we tot beslissingen?
- Rolverdeling: bestuurders verdelen rollen in hun bestuur en dit in samenspraak met schoolleiders: wie neemt voor welke dimensies van de beleidsvoering initiatief, verantwoordelijkheid en eigenaarschap op? Het is hierbij niet de bedoeling dat bestuurders operationele taken op zich nemen.
En kan je deze dimensies nu in ‘kaart brengen en meten’? Is het wel zinvol om dat te doen?
We kunnen een bestuurskrachtmeting in de context van onderwijs omschrijven als een systematische evaluatie van de effectiviteit en efficiëntie van het schoolbestuur. Dit omvat het beoordelen van de capaciteiten van het bestuur om ambities te stellen en te bereiken, de kwaliteit van besluitvorming, de mate van betrokkenheid van belanghebbenden, en de ondersteuning en professionalisering van onderwijsprofessionals. Het doel is om sterke punten en verbeterpunten te identificeren, zodat het bestuur beter in staat is om een positieve leeromgeving te creëren en de leerprestaties van leerlingen te verbeteren
Ons team van onderwijsdesigners kan in jouw schoolbestuur een bestuurskrachtmeting uitvoeren en concrete aanbevelingen doen om de bestuurskracht te verhogen.
Verder kunnen we je ook ondersteunen als bestuur om een code voor goed bestuur uit te werken. We pionierden in Vlaanderen voor de opmaak van codes voor goed bestuur en hebben ondertussen een sterke expertise ontwikkeld om je hierin oordeelkundig te ondersteunen.
Ook bestuurders reflecteren kritisch over hun bestuurspraktijk om meer impact te hebben op het leren van jongeren.
Bronnen
(*) Grissom, J. A., Egalite, A. J., & Lindsay, C. A. (2021). How principals Affect students and Schools: A systematic synthesis of two decades of research. https://doi.org/10.59656/el-sb1065.001
Contacteer Ons
Indien u ervoor gekozen heeft onze maandelijkse nieuwsbrief te ontvangen, danken wij u alvast van harte. Uiteraard kan u zich te allen tijde opnieuw afmelden.
Voor meer informatie over hoe wij uw privacy willen beschermen en respecteren, kunt u ons Privacybeleid raadplegen.
Door u gegevens in te geven gaat u akkoord met bovenstaand privacybeleid.